XIX wiek na Węgrzech

 

W Muzeum Narodowym w Budapeszcie fragment ekspozycji przedstawia dzieje Węgier w XIX wieku.

Buty na brzegu Dunaju

Pary butów znajdują się na wschodnim brzegu Dunaju, około 300 metrów na południe od gmachu parlamentu, w Budapeszcie na Węgrzech. Na długości 40 metrów ustawiono sześćdziesiąt par metalowych butów.  Mają upamiętnić masowe rozstrzelania węgierskich Żydów nad brzegami Dunaju podczas faszystowskiej dyktatury Strzałokrzyżowców w latach 1944/45. Podczas egzekucji, które odbywały się zwykle masowo, ofiary zmuszano do ustawiania się w szeregu na brzegach Dunaju, a następnie strzałem w tył głowy rozstrzeliwano je do rzeki. Lokalizacja pomnika jest symboliczna, gdyż Żydów rozstrzeliwano do Dunaju niemal z każdego punktu brzegu Dunaju w Budapeszcie, zwłaszcza od strony północnej części Wyspy Małgorzaty.

Węgierski historyk Krisztián Ungváry mówi o 2600 do 3600 ofiar, które zostały zamordowane w ten sposób. Buty stoją lub leżą „jakby przez przypadek”. Pomnik Holokaustu został zaprojektowany w 2005 roku w taki sposób, że na pierwszy rzut oka nie zdradza, co się tu stało. Wśród ofiar był założyciel współczesnego węgierskiego przemysłu farmaceutycznego Gedeon Richter, który został tam zamordowany 30 grudnia 1944 roku. Napis na tablicach pamiątkowych w języku węgierskim, angielskim i hebrajskim brzmi: „Pamięci ofiar rozstrzelanych do Dunaju przez uzbrojonych milicjantów Strzałokrzyżowców w latach 1944/45”.

Pomnik św. Stefana w Budapeszcie

Najbardziej imponujący pomnik pierwszego króla węgierskiego św. Stefana znajduje się na Zamku Królewskim w Budzie na placu pomiędzy Basztą Rybacką a słynnym kościołem św. Macieja. 

Św. Stefan z dynastii Arpadów to pierwszy węgierski władca koronowany na króla. W ciągu swojego panowania zjednoczył węgierskie plemiona w jedno feudalne państwo. Znacznie powiększył terytorium Węgier oraz doprowadził do końca proces ich chrystianizacji. Założyciel dwóch arcybiskupstw w Ostrzyhomiu i Kalocsy oraz ośmiu biskupstw, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi Prawosławnej.

Realistyczny pomnik konny króla wzniesiono w 1906 roku. Jej projektantem był Alajos Stróbl. Wysokość podstawy posągu wynosi 540 cm, wysokość głównej figury z brązu na koniu wynosi 400 cm.

Czasy socjalizmu na Węgrzech

 

W Węgierskim Muzeum Narodowym w Budapeszcie fragment ekspozycji przedstawia czasy socjalizmu na Węgrzech.

Ruiny kościoła św. Marii Magdaleny w Budapeszcie

Kościół Marii Magdaleny (węgierski Mária Magdolna-templom) to dawny kościół rzymskokatolicki w dzielnicy zamkowej w Budapeszcie. 

Historia kościoła sięga średniowiecza, kiedy w XIII w. został zbudowany w stylu gotyckim. Był przeznaczony dla ludności węgierskiej. Został zniszczony podczas oblężenia tureckiego w 1686 roku, a po wyzwoleniu w XVII wieku franciszkanie otrzymali kościół, który odbudowano w stylu barokowym. Franciszkanie pracowali tam do 1786 r., gdyż późniejszy cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Franciszek II rozwiązał ten zakon. W tym kościele został także koronowany na króla Węgier jako Franciszek I 6 czerwca 1792 roku.

Od 1807 r. aż do II wojny światowej kościół pełnił funkcję kościoła garnizonowego. W dawnym klasztorze znajdowało się więzienie. 

Kościół został poważnie uszkodzony podczas sowieckiego oblężenia Budapesztu w 1944 r., a jego ruiny rozebrano pod rządami komunistów. Pozostała tylko wysoka dzwonnica. Na wieży znajduje się karylion z 24 dzwonami.

Zrekonstruowano pojedyncze okno maswerkowe w chórze.

II wojna światowa w zbiorach Węgierskiego Muzeum Narodowego

 

W Węgierskim Muzeum Narodowym w Budapeszcie w części poświęconej historii Węgier znajduje się wystawa dotycząca II wojny światowej.