piątek, 20 grudnia 2024

Potężne Archiwum w Budapeszcie


Potężny gmach Archiwum Państwowego w Budapeszcie, wybudowany w stylu neoromańskim w latach 1913 - 1923, znajdujący się na wzgórzu zamkowym w Budzie obok bramy Wiedeńskiej.

Das riesige Gebäude des Staatsarchivs in Budapest, erbaut im neoromanischen Stil in den Jahren 1913 – 1923, befindet sich auf dem Burgberg in Buda neben dem Wiener Tor.

The massive building of the State Archives in Budapest, built in the Neo-Romanesque style in the years 1913-1923, located on the castle hill in Buda next to the Vienna Gate.









wtorek, 17 grudnia 2024

Zamach na Eugena Bollongino, komendanta obozu przy ul. Skaryszewskiej


W odwecie za cierpienia Polaków w obozie przejściowym przy ul. Skaryszewskiej na warszawskiej Pradze (skąd wywożono Polaków złapanych w łapankach na przymusowe roboty) 8 czerwca 1944 roku grupa bojowa AK dokonała nieopodal (w narożniku ulic Skaryszewskiej i Targowej) udanego zamachu na komendanta (Eugena Bollongino) tego obozu. W wyniku strzelaniny, jaka nastąpiła potem, zginęło dwóch członków podziemia (Zbigniew Kryst ps. "Wilimowski" i Jerzy Wnęk ps. "Gozdawa") oraz jeden niemiecki kolejarz. Na ścianie kamienicy przy Skaryszewskiej 2 od strony ulicy Targowej została odsłonięta pamiątkowa tablica upamiętniająca akcje żołnierzy Kedywu II Obwodu AK "Żywiciel".

In revenge for the suffering of Poles in the transit camp at Skaryszewska Street in Warsaw's Praga district (from where Poles caught in roundups were taken to forced labor), on June 8, 1944, a Home Army combat group carried out a successful assassination attempt on the commandant (Eugen Bollongino) of this camp nearby (at the corner of Skaryszewska and Targowa Streets). As a result of the shooting that followed, two members of the underground (Zbigniew Kryst, pseudonym "Wilimowski" and Jerzy Wnęk, pseudonym "Gozdawa") and one German railwayman were killed. A commemorative plaque commemorating the actions of soldiers of Kedyw II District of the Home Army "Żywiciel" was unveiled on the wall of the tenement house at Skaryszewska 2 from the side of Targowa Street.

Als Rache für das Leid der Polen im Durchgangslager an der ul. Skaryszewska im Warschauer Stadtteil Praga (von wo aus bei Razzien erwischte Polen zur Zwangsarbeit transportiert wurden) Am 8. Juni 1944 führte eine Kampfgruppe der Heimatarmee einen erfolgreichen Angriff auf den Kommandanten (Eugen Bollongino) dieses Lagers in der Nähe (an der Ecke von) durch Skaryszewska- und Targowa-Straße). Bei der anschließenden Schießerei kamen zwei Untergrundkämpfer (Zbigniew Kryst alias „Wilimowski“ und Jerzy Wnęk alias „Gozdawa“) sowie ein deutscher Eisenbahner ums Leben. An der Wand des Mietshauses in der Skaryszewska-Straße 2 von der Targowa-Straße aus wurde eine Gedenktafel enthüllt, die an die Aktionen der Kedyw-Soldaten des 2. Bezirks der Heimatarmee „Żywiciel“ erinnert.

niedziela, 15 grudnia 2024

Muzeum Historii Wojskowej w Budapeszcie


Muzeum Historii Wojskowej w Budapeszcie zajmuje północno-zachodni róg Dzielnicy Zamkowej (Buda). Budynek zachował swój pierwotny klasycystyczny profil od strony placu Kapistrana, na który znajduje się pomnik św. Jana Kapistrana, franciszkańskiego kaznodziei i żołnierza, który prowadził krucjatę przeciw imperium Osmańskiemu w 1456 r. 

Fundamenty zachodniego skrzydła Muzeum zostały zbudowane na średniowiecznych murach z czasów króla Beli IV. W 1696 r. znajdowały się tu dwa nowe koszary, kilkakrotnie przebudowywane. Rozbiórka starych koszar i budowa nowych, większych zostały nakazane w 1843 roku. Budowa rozpoczęła się w 1844 roku i została ukończona w 1847 roku. Skrzydło oficerskie (późniejsza część południowa, zwrócona w stronę placu Kapisztrán) było całkowicie oddzielone od skrzydła innych szeregów. Konkurs na budowę nowych koszar wygrał József Dankó Jr., architekt z Budy. Budowę prowadzono pod nadzorem majora (inż.) Josefa Glaesera, który jako dowódca Dyrekcji Fortyfikacji Budy odegrał kluczową rolę w tworzeniu i modyfikowaniu planów. Podczas oblężenia Budy w 1849 roku budynek został trafiony licznymi kulami armatnimi. 

Modyfikacje skrzydła zachodniego rozpoczęły się w 1926 roku na potrzeby Muzeum Historii Wojskowej. Centralna, wystająca część zachodniej fasady otrzymała charakterystyczną, dwupiętrową architekturę, wraz z bramą w stylu toskańskim przy wejściu. Przebudowane zachodnie skrzydło, dawne skrzydło innych rang, zostało przekazane Muzeum w 1929 r., podczas gdy skrzydło zwrócone w stronę placu pozostało koszarami. Pierwsza wystawa muzealna w nowym budynku została otwarta 29 maja 1937 r. Podczas II wojny światowej, między grudniem 1944 r. a lutym 1945 r., budynek uległ 80-procentowemu uszkodzeniu z powodu trafień bombami, pociskami artyleryjskimi i pociskami moździerzowymi. Prace rekonstrukcyjne rozpoczęły się w 1947 r.. Po odbudowie cały kompleks budynków został przekazany późniejszemu Instytutowi i Muzeum Historii Wojskowej.








piątek, 13 grudnia 2024

Walczyliście jak lwy - obrońcy Przemyśla

"Walczyliście jak lwy". W Budapeszcie znajduje się Pomnik Obrońców Twierdzy Przemyśl w Budapeszcie, położony w II Dzielnicy niedaleko mostu Małgorzaty, na prawym brzegu Dunaju. Monument upamiętnia tysiące Węgrów poległych w trakcie oblężeń Przemyśla w latach 1914–1915 w okresie I wojny światowej. Sam Przemyśl jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich nazw geograficznych na Węgrzech.

„Ihr habt gekämpft wie die Löwen.“ In Budapest befindet sich das Denkmal für die Verteidiger der Festung Przemyśl im 2. Bezirk in der Nähe der Margaretenbrücke am rechten Donauufer. Das Denkmal erinnert an Tausende Ungarn, die während der Belagerung von Przemyśl in den Jahren 1914–1915 im Ersten Weltkrieg starben. Przemyśl selbst ist einer der bekanntesten polnischen geografischen Namen in Ungarn.

"You fought like lions". In Budapest there is the Monument to the Defenders of the Przemyśl Fortress in Budapest, located in District II near the Margaret Bridge, on the right bank of the Danube. The monument commemorates the thousands of Hungarians who died during the sieges of Przemyśl in 1914-1915 during World War I. Przemyśl itself is one of the most recognizable Polish geographical names in Hungary.

– Úgy harcoltál, mint az oroszlánok. Budapesten található a Przemyśl Erőd Védőinek emlékműve Budapesten, a II. kerületben, a Margit híd közelében, a Duna jobb partján. Az emlékmű az első világháborúban Przemyśl 1914–1915-ös ostromai során elhunyt magyarok ezreinek állít emléket. A Przemyśl maga az egyik legismertebb lengyel földrajzi név Magyarországon.









czwartek, 5 grudnia 2024

Halina Szwarc - agentka wywiadu AK


Halina Szwarc de domo Kłąb - agentka wywiadu Armii Krajowej. Jej pomnik przed Muzeum Tradycji Niepodległościowych przy ul. Gdańskiej w Łodzi.

Halina Szwarc, née Kłąb - Home Army intelligence agent. Her monument in front of the Museum of Independence Traditions on Gdańska Street in Łódź.

Halina Szwarc de domo Kłąb – Geheimdienstagentin der Heimatarmee. Ihr Denkmal vor dem Museum der Unabhängigkeitstraditionen in der Ul. Danzig in Łódź.



https://www.1944.pl/artykul/kobiety-wywiadu-halina-szwarc-najmlodsza-a,5079.html

wtorek, 26 listopada 2024

Duży prawy dziedziniec w Pomiechówku (9)


Górka - duży prawy dziedziniec w Pomiechówku. Miejsce masowych grobów egzekucji i palenisko ciał. To tu, na tzw. górce Niemcy wieszali więźniów skazanych na karę śmierci. Od wiosny 1944 r. Niemcy przystąpili do zacierania śladów swych zbrodni. Robocze komando więźniów wydobywało z masowych mogił szczątki pomordowanych wcześniej więźniów i paliło je na specjalnie przygotowanym ruszcie zlokalizowanym w rogu dziedzińca. Prochy rozrzucano na terenie fortu. Po wojnie powstał tu tymczasowy cmentarz ofiar.

Górka - a large right courtyard in Pomiechówek. A place of mass execution graves and a corpse burner. It was here, on the so-called górka, that the Germans hanged prisoners sentenced to death. From the spring of 1944, the Germans began to erase the traces of their crimes. A work commando of prisoners extracted the remains of previously murdered prisoners from the mass graves and burned them on a specially prepared grate located in the corner of the courtyard. The ashes were scattered on the fort grounds. After the war, a temporary cemetery for victims was established here.

Górka – der große rechte Hof in Pomiechówek. Ein Ort für Massenhinrichtungsgräber und ein Verbrennungsplatz für Leichen. Dies ist hier, auf der sogenannten Auf dem Hügel hingen die Deutschen zum Tode verurteilte Gefangene. Ab Frühjahr 1944 begannen die Deutschen, die Spuren ihrer Verbrechen zu verwischen. Ein arbeitendes Häftlingskommando holte die Überreste zuvor ermordeter Häftlinge aus Massengräbern und verbrannte sie auf einem speziell vorbereiteten Rost in der Ecke des Hofes. Die Asche wurde in der gesamten Festung verstreut. Nach dem Krieg wurde hier ein provisorischer Friedhof für die Opfer eingerichtet.



niedziela, 24 listopada 2024

Prawy skład amunicyjny w forcie Pomiechówek (8)


Korytarzem składu Niemcy prowadzili więźniów obozu w Pomiechówku pod szubienicę. Egzekucje miały charakter masowych.  Wieszano nawet po 12 więźniów. W jednej z egzekucji pozbawiono życia pod 100 więźniów. Byli to przede wszystkim członkowie polskiego podziemia, ale też cywile oskarżeni o sabotaż, żydowskie dzieci zbiegłe z transportu ewakuacyjnego z wileńskiego getta. Więźniowie nazywali tę szubienicę hurtownią.

Right ammunition depot

Through the corridor of the depot, the Germans led prisoners from the Pomiechówek camp to the gallows. The executions were mass executions. Up to 12 prisoners were hanged. In one execution, up to 100 prisoners were killed. They were primarily members of the Polish underground, but also civilians accused of sabotage, Jewish children who had escaped from an evacuation transport from the Vilnius ghetto. The prisoners called the gallows a warehouse.

Rechtes Munitionsdepot

Durch den Lagerkorridor führten die Deutschen die Häftlinge des Lagers Pomiechówek zum Galgen. Es gab Massenhinrichtungen. Bis zu 12 Gefangene wurden gehängt. Bei einer der Hinrichtungen wurden bis zu 100 Gefangene getötet. Dabei handelte es sich vor allem um Angehörige des polnischen Untergrunds, aber auch um Sabotageverdächtige Zivilisten und jüdische Kinder, die aus dem Evakuierungstransport aus dem Ghetto Vilnius geflohen waren. Die Häftlinge nannten diesen Galgen Lagerhaus.