Pro Patria Poland Team - promujemy i popularyzujemy historię, kulturę, tradycję i zabytki Polski. Tworzymy filmy i blogi po polsku, angielsku, niemiecku.

poniedziałek, 22 września 2025
niedziela, 21 września 2025
Kościół św. Wawrzyńca na wzgórzu Petrin w Pradze
Kościół św. Wawrzyńca na wzgórzu Petřín to katedra biskupa Kościoła Starokatolickiego w Czechach. Jest jedną z atrakcji praskiej dzielnicy Mala Strana. Od kościoła pochodzi niemiecka nazwa Laurenziberg, oznaczająca wzgórze Petřín. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1135 roku. Uważa się jednak, że kaplica ta została wzniesiona przez św. Wojciecha w 991 roku na miejscu pogańskiego miejsca kultu, o czym świadczy posąg z 1824 roku i fresk na suficie w zakrystii z 1735 roku. Za panowania Karola IV kościół został włączony w mur otaczający. Pozostałości romańskiego kościoła zachowały się w chórze i południowej części barokowego kościoła, zbudowanego w latach 1735–1770 przez praskiego architekta Johanna Ignacego Palliardiego. Jego złamana wypukła północna fasada przypomina poszarpaną, skalistą wychodnię. Nad nią wznoszą się trzy posągi: w centrum alegoria pobożności, przedstawiająca św. Jana Nepomucena po lewej stronie i prawdopodobnie Marię Magdalenę po prawej. W niszy ściennej znajduje się posąg św. Wojciecha.
Obok kościoła stoi kaplica Kalwarii z 1735 roku, ozdobiona sgraffito przedstawiającym Zmartwychwstanie Jezusa.
Pod kościołem w 1836 roku wytyczono Drogę Krzyżową, której końcowa stacja, Kaplica Grobu Pańskiego z 1738 roku, została wzorowana na kościele Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Od 1994 roku cały kompleks budynków jest użytkowany przez Kościół Starokatolicki.
Złota uliczka w Pradze
Złota Uliczka (cz. Zlatá ulička) w Pradze znajduje się na terenie Zamku Praskiego w dzielnicy Hradczany.
Prawdopodobnie była siedzibą miejscowych złotników – Żydów pracujących dla skarbu, znajdujących w ten sposób schronienie za murami zamku. Powstała między romańskim i późnogotyckim obwarowaniem północnej części zamku. Do zamkowych łuków muru obronnego, wzniesionego ok. 1500 przez Benedykta Rejta, dobudowano małe domki.
W XVI w. znajdowały się tu mieszkania zastępcze, za czasów cesarza Rudolfa II zajmowali je członkowie straży zamkowej. Później na Złotej Uliczce mieszkała praska biedota. W XX w. uliczka zmieniła charakter. W domku nr 22 w 1917 roku pisał swoje dzieła Franz Kafka, który to domek "wypożyczał" od swojej siostry Otty, w domku nr 12 u Jiřígo Mařánka zbierali się pisarze i poeci, m.in. Jaroslav Seifert, Vítězslav Nezval. Po II wojnie światowej wysiedlono ostatnich mieszkańców. Obecnie znajdują się w nich oryginalne sklepiki, galerie i wystawy, przyciągające uwagę licznych turystów.
Po zachodniej stronie uliczki stoi cylindryczna Biała Wieża, której dolna część służyła aż do połowy XVIII w. jako więzienie i katownia. Więziony tu był m.in. XVI-wieczny angielski alchemik i szarlatan Edward Kelley.
sobota, 20 września 2025
"Husycki" kościół NMP przed Tynem w Pradze
Kościół Najświętszej Marii Panny przed Tynem to zabytkowy gotycki kościół w Pradze, we wschodniej części Starego Miasta. Wygłaszali tu kazania poprzednicy Husa: Konrad Waldhauser i Jan Milicz z Kromieryża, również Thomas Müntzer, przedstawiciel radykalnego skrzydła reformacji niemieckiej. Mistrzowskim wytworem architektonicznym jest północny portal kościoła, będący dziełem warsztatu Parlera.
W miejscu obecnego kościoła już w XI wieku stał romański kościółek, należący do Dworu Tyńskiego (miejsca postoju zagranicznych kupców), który został zastąpiony w drugiej połowie XIII wieku budynkiem gotyckim. W kościele tym wygłaszał kazania krytyk kościelnych obyczajów Konrad Waldhauser. W połowie XIV wieku ówczesny kościół ustąpił miejsca nowej świątyni, którą wykończono dopiero na początku XVI wieku. Wtedy powstał obecny gotycki kościół, który stał się głównym kościołem staromiejskim. Na projekt kościoła wywarli wpływ Mateusz z Arrasu oraz Peter Parler. Parlera przypomina zwłaszcza ozdobne okno frontowe o wysokości 28 m oraz północny portal. 80-metrowe wieże nakryte są ostrymi hełmami z czterema wieżyczkami, między obiema wieżami wznosi się potężny późnogotycki szczyt z 1463 roku.
Tyński kościół w czasach husytyzmu opanowany przez grupę zwolenników Husa i tu wybrano husyckiego arcybiskupa Jana Rokycanę, który tu też ma grób. Po wojnach husyckich budynek miał być dokończony i zadaszony, lecz drewno na przykrycie zostało wykorzystane do budowy szubienic dla husyty Jana Roháča z Dubé i jego 50 towarzyszy, straconych na rozkaz Zygmunta Luksemburskiego na Rynku Staromiejskim po zdobyciu ostatniego zamku husyckiego Sion koło miasta Kutná Hora. Przykrycie zostało dokończone 20 lat później, z drewna zgromadzonego na uroczystości weselne Władysława Pogrobowca, które nie doszły do skutku z powodu śmierci króla.
W czasach rządów Jerzego z Podiebradów, króla wybranego w pobliskim ratuszu staromiejskim, kościół wykańczano – szczyt głównej nawy i wieżę północną (po lewej). Na szczycie umieszczono marmurową rzeźbę dzierżącego złoty miecz „husyckiego króla” Jerzego z Podiebradów i nad nią olbrzymi złocony kielich, symbol komunii pod dwiema postaciami. W 1623 świątynię przekazano jezuitom. W efekcie posąg króla został w 1626 r. (czyli w okresie rekatolicyzacji) zastąpiony postacią Madonny od Kašpara Bechtelera, zaś płomienistą aureolę Madonny zrobiono z kielicha.
W kościele znajduje się grób duńskiego astronoma Tychona Brahe, znajdujący się po prawej stronie świątyni, patrząc od wejścia, niedaleko głównego ołtarza oraz grobowca arcybiskupa Jana Rokycany.
piątek, 19 września 2025
Brama Prochowa w Pradze
Brama Prochowa (cz. Prašná brána) stanowi jeden z symboli Pragi. Budowę tej 65 metrowej późnogotyckiej bramy miejskiej rozpoczęto w roku 1475 na zlecenie Władysława II Jagiellończyka. Została wybudowana na fundamentach starszej bramy z XIII wieku, która istniała w tym miejscu. Głównym budowniczym był mistrz Wacław. Obecną nazwę zyskała w XVII i XVIII wieku, kiedy to stała się składem prochu. Pod koniec XIX wieku odrestaurowana przez architekta Josefa Mockera. Dodano wtedy neogotycki dach, pokrywający ją do dziś. W kwietniu 1945 roku po wyzwoleniu Pragi spod okupacji niemieckiej brama stała się miejscem odwetu na ludności niemieckiej.
Secesyjny Miejski Dom Reprezentacyjny w Pradze
Miejski Dom Reprezentacyjny (cz. Obecní dům) to jeden z najsłynniejszych secesyjnych budynków w Pradze, stojący na pl. Republiki w sąsiedztwie Bramy Prochowej. Pełni głównie funkcje reprezentacyjne. Został zbudowany w latach 1905–1912 według planów architektów Antonína Balšánka i Osvalda Polívki. Elementy wystroju wnętrz tworzyli najsłynniejsi czescy malarze i rzeźbiarze początku XX wieku: Mikoláš Aleš, Max Švabinský, František Ženíšek, Ladislav Šaloun, Karel Novák, Josef Mařatka, Josef Václav Myslbek, Alfons Mucha i Jan Preisler. Elewację zdobi półokrągła mozaika autorstwa Karla Špillara.