wtorek, 14 października 2025

Kościół św. Marcina w Murze... w Pradze


Kościół św. Marcina został pierwotnie zbudowany w stylu romańskim, prawdopodobnie w latach 1178–1187. Osada, dla której wówczas go zbudowano, Újezd ​​Svatého Martina, również została nazwana od kościoła. W latach 1249–1253 zbudowano nowe mury miejskie, które podzieliły osadę parafialną na dwie części – przed i za murami. Kościół został następnie przebudowany w stylu gotyckim, jego mur przylegał do muru, dlatego zaczęto go nazywać Świętym Marcinem w Murze. Za panowania Karola IV kościół został ponownie przebudowany w stylu gotyckim, a jego sklepienie podwyższono (podłoga była wówczas o dwa i pół metra niższa niż obecnie!). 

Proboszczowie z parafii św. Marcina zaangażowali się w myśl reformatorską bardzo wcześnie. Przełomowy moment św. Marcina w Murze nastąpił późną jesienią 1414 roku, kiedy tu po raz pierwszy w Pradze, Wieczerza Pańska została tu podana pod dwiema postaciami – z chlebem i winem dla wszystkich uczestników. Pod wpływem wybitnego teologa husyckiego Jakoubka ze Stříbra, sprawował ją miejscowy proboszcz Jan z Hradca. W tamtym czasie kościół św. Marcina stanowił, obok kaplicy Betlejemskiej, kościoła św. Wojciecha i św. Michała, jeden z filarów reformacji praskiej. W okresie husyckim kościół św. Marcina w Murze był popularnym kościołem praskim. W 1433 roku odbył się tu tzw. sobór św. Marcina. 

Budowla rozkwitła wówczas dzięki darczyńcom – w 1488 roku właściciel sąsiedniego domu Holec z Květnic kazał dobudować do niego nawy boczne w stylu późnogotyckim. W zamian pozwolono mu wybudować galerię z domu, prowadzącą bezpośrednio do kościoła – ślady tego przestronnego wejścia są nadal widoczne z zewnątrz, od strony wschodniej. Część poległych w bitwie pod Białą Górą w 1620 roku została pochowana na miejscowym cmentarzu. Ostatni ewangelicki wpis w kronice pochodzi z 13 grudnia 1621 roku o eksmisji księży niekatolickich. 

W 1622 roku w kościele św. Marcina miał miejsce akt programowy „odwołania” kielicha na „miejscu zbrodni”. Kolejnym znaczącym wydarzeniem był pożar miasta 15 października 1678 roku, podczas którego spłonął dach kościoła św. Marcina w murze i konieczna była naprawa wieży oraz przetopienie dzwonów, które się stopiły. W XVIII wieku na cmentarzu pochowano kilku członków rodziny Brokoff, którzy w pobliżu posiadali odlewnię rzeźb.

W 1784 roku cesarz Józef II zamknął kościół i cmentarz po osobistej inspekcji, w której stwierdził, że są one „ciemne, wilgotne i zaniedbane”. Budynek służył jako magazyn, mieszkania, sklepy, słynny zajazd, prawdopodobnie z salą taneczną. 

Po I wojnie światowej kościół przez długi czas był wypożyczony Ewangelickiemu Kościołowi Czeskobraterskiemu. Od tego czasu pełni funkcję kościoła parafialnego, początkowo wykorzystywanego przez ewangelicką administrację wojskową, później do pracy z młodzieżą (nabożeństwa wieczorne) i nabożeństw w językach obcych (dawniej w języku angielskim, obecnie w języku niemieckim). W okresie dyktatury komunistycznej nabożeństwa wieczorne stanowiły ważny ośrodek duchowy dla studiującej w Pradze młodzieży ewangelickiej, co w znacznym stopniu przyczyniło się do ukształtowania współczesnego średniego pokolenia ewangelików.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz