Pokazywanie postów oznaczonych etykietą średniowiecze. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą średniowiecze. Pokaż wszystkie posty

sobota, 6 września 2025

Grób Gerona, margrabiego Marchii Wschodniej w Gernrode


Kolegiata św. Cyriaka znajduje się w Gernrode w górach Harzu w Niemczech. Jest to jeden z najważniejszych zabytków architektury ottońskiej w Niemczech. Kościół został po raz pierwszy wzmiankowany w 961 roku. Od czasu renowacji w XIX wieku jego pierwotny stan został w dużej mierze przywrócony. Kościół św. Cyriaka jest kościołem klasztoru żeńskiego w Gernrode. Klasztor został założony przez margrabiego Gerona w 959 roku, wzorowany na klasztorze Santa Ciriaco w Rzymie. 

Geron to niemiecki margrabia Marchii Wschodniej w latach 937-965, wcześniej również aktywnie działający na rzecz niemieckiego podboju Połabia. Opanował tereny słowiańskie między Soławą a Odrą, podporządkowując je wpływom króla niemieckiego Ottona Wielkiego. 

W 962 roku Gero na krótko gościł Wichmana. Prawdopodobnie to on wysłał Wichmana do Wieletów, żeby namówić ich do wojny z Polanami podczas, gdy Gero uderzy na Łużyczan. W 963 roku zorganizował wyprawę na Łużyczan, poddając ich władzy cesarza, w tym samym czasie Wichman z powodzeniem atakował państwo Polan. W trakcie tej wyprawy nastąpiło pierwsze odnotowane źródłowo zetknięcie się sił niemieckich z państwem Mieszka, efektem czego ten miał zacząć "płacić cesarzowi trybut z kraju aż po rzekę Wartę". Mieszko w obliczu zagrożenia wieleckiego rzeczywiście zgodził się płacić trybut z ziemi lubuskiej, której stolica, Lubusz, leżała po zachodniej, łużyckiej, a więc podległej Geronowi stronie Odry. To był ostatni sukces Gerona. Prawdopodobnie od odniesionej w wyprawie rany zmarł 20 maja 965 roku.

Bogaty margrabia spodziewał się końca linii rodowej, ponieważ jego syn Zygfryd zmarł bezdzietnie, a jego młodszy brat prawdopodobnie również już nie żył. Zakonna wspólnota żeńska miała służyć pamięci i zbawieniu jego dwóch synów oraz modlić się za nich. Wdowa po Zygfrydzie pełniła funkcję pierwszej przeoryszy klasztoru. Po śmierci Gerona w 965 roku jego ciało zostało pochowane w skrzyżowaniu kościoła.

Jego sarkofag pochodzi z 1519 roku. Grobowiec został ufundowany przez Urszulę von Kittlitz i przeoryszę Elżbietę von Weida na cześć margrabiego Gerona. Wykonany jest z piaskowca, ma 212 centymetrów długości, 99 centymetrów szerokości i 94 centymetry wysokości. Na pokrywie znajduje się płaskorzeźba margrabiego w zbroi, a po bokach wizerunki różnych świętych.

W 1521 roku ksieni Elżbieta von Weida przyłączyła się do reformacji luterańskiej, czyniąc kościół św. Cyriaka jednym z pierwszych kościołów protestanckich na świecie. Klasztor żeński został skasowany dopiero w 1616 roku. Do dziś budynek pozostaje w rękach protestanckich. Do najbardziej znanych wydarzeń w regionie Harzu należy wielkanocna liturgia przy Grobie Pańskim.

Grób Pański w kolegiacie św. Cyriaka w Gernrode, datowany na około 1100 rok, jest uważany za najstarszą zachowaną niemiecką replikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, jednego z głównych sanktuariów chrześcijaństwa.

Ze względu na imponujący wygląd i historię kościół stanowi przystanek na Szlaku Romańskim. 



środa, 3 września 2025

Sztuka romańska w Polsce - wystawa w Gnieźnie (II)





Sztuka romańska w Polsce - wystawa w Gnieźnie (I)


Wystawa w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie prezentuje w jednym miejscu wyjątkową kolekcję kilkunastu najważniejszych przykładów romańskich detali architektonicznych z całej Polski. W jednym miejscu można zobaczyć tzw. Drzwi Płockie (kopia), których oryginał od wieków znajduje się w Nowogrodzie Wielkim, na terenie dzisiejszej Rosji, portal i kolumny (kopie) z kościoła Norbertanek w Strzelnie, oryginalny wspornik sklepienny z klasztoru Cystersów w Jędrzejowie czy kropielnica z Kościelca Kolskiego. Wprawdzie część prezentowanych eksponatów to kopie oryginalnych zabytków (stanowiących część stojących nadal budowli), jednak dzięki temu, w jednym miejscu zobaczyć możecie przykłady sakralnej sztuki romańskiej, charakterystycznej dla monumentalnych budowli kamiennych w Polsce wczesnośredniowiecznej.







poniedziałek, 1 września 2025

Piastów malowane dzieje


"Piastów malowane dzieje" to wystawa w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, na której prezentowane są obrazy XIX-wiecznych malarzy. Ukazują one postacie i wydarzenia z dziejów dynastii piastowskiej od jej legendarnych początków, aż do ostatniego przedstawiciela na tronie polskim.

Na wystawie można zobaczyć ponad dwadzieścia obrazów. Całość otwiera płótno pędzla Witolda Pruszkowskiego pt. „Piast”, a zamyka portret „Kazimierza Wielkiego” namalowany przez Leopolda Loefflera. Żaden z nich nie jest odzwierciedleniem naszego stanu wiedzy o rzeczywistości czasów piastowskich. Na wielu obrazach widzimy wręcz postacie rodem z XVII-wiecznej Polski. Wynika to tego jak postrzegano w XIX w. przeszłość. Wystawa jest więc nie tylko lekcją historii o wydarzeniach (także legendarnych) z początków naszej państwowości, ale również ukazuje sposób ich postrzegania w kulturze okresu zaborów.









Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo we wczesnośredniowiecznej Polsce (II)

 







niedziela, 31 sierpnia 2025

Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo we wczesnośredniowiecznej Polsce


Słowianie na ziemiach polskich nie wyznawali jednej religii. Ich wierzenia, mimo wielu punktów wspólnych, różniły się bóstwami, miejscami otaczanymi czcią i sposobem sprawowania kultu. Problematyka różnorodności wierzeń na ziemiach polskich okresu wczesnego średniowiecza stała się inspiracją i głównym celem wystawy w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Wystawa zatytułowana "Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo we wczesnośredniowiecznej Polsce" była podzielona na cztery części. Można było ją zwiedzać do 6 października 2024 r. 

Pierwsza, poprzedzona wstępem ukazującym stan badań, wskazywała słowiańskie bóstwa oraz ślady dawnych rytuałów. Druga zwracała uwagę na ludzkie przeżywanie wiary, zarówno osobiste, jak i wspólnotowe. Trzecia opowiadała o postrzeganiu przez naszych przodków śmierci i ich zwyczajach pogrzebowych. Czwarta część poświęcona była pojawieniu się wiary chrześcijańskiej na ziemiach polskich.

Wystawa opowiadała o religiach Słowian nie tylko poprzez zabytki, które pochodzić będą z Wielkopolski, Śląska, Mazowsza i Pomorza. Wyobrażenie dawnych wierzeń ułatwiają także inspirowane wystawą ilustracje.



Początki Litwy (II)