Łazienki w Busku-Zdroju, czyli Sanatorium Marconi

 

Sanatorium Marconi jest najbardziej rozpoznawalnym budynkiem w Busku-Zdroju. Gmach dawnych „Łazienek” zaprojektowany został przez włoskiego architekta Henryka Marconiego i oddany do użytku w 1836 roku. Ma plan litery T wzorowany na rzymskich budowlach użyteczności publicznej. W holu głównym z okazałymi kolumnami w stylu korynckim znajduje się pijalnia wód jodkowo-bromkowych i siarczkowych. Tuż za nią usytuowana jest sala koncertowa, do której wiodą drzwi ozdobione posągami Orfeusza i Eurydyki. Po obu stronach sali znajdują się popiersia rzymskich bogów a także greckich lekarzy i filozofów.

The Marconi Sanatorium is the most recognizable building in Busko-Zdrój. The building of the former "Łazienki" was designed by the Italian architect Henryk Marconi and opened in 1836. It has a T-shaped plan modeled on Roman public utility buildings. In the main hall with impressive Corinthian columns there is a pump room for iodine-bromide and sulfur waters. Right behind it is a concert hall, which is accessed through doors decorated with statues of Orpheus and Eurydice. On both sides of the hall there are busts of Roman gods as well as Greek doctors and philosophers.

Obalony Kościuszko w Busku

18 sierpnia 1925 roku w Busku nastąpiło uroczyste odsłonięcie rzeźby Tadeusza Kościuszki, którą przygotował łódzki rzeźbiarz Władysław Czapliński. Pomnik został ustawiony na kopcu na kamiennej podstawie. Podczas II wojny światowej Niemcy pomnik rozebrali, a kopiec splantowali, a na jego miejscu zbudowano hotel dla gestapo. 

Na szczęście jeden z mieszkańców ukrył figurę Kościuszki i przetrwała. W 1946 roku nowy projekt pomnika wykonał J. Szostakiewicz. Nowy pomnik w kształcie prostokątnej kolumny zwieńczonej sześcioma kosami został wykonany z białego piaskowca. Pośrodku ustawiona została odnaleziona i odrestaurowana statua T. Kościuszki.

On August 18, 1925, a ceremonial unveiling of the sculpture of Tadeusz Kościuszko, prepared by Łódź sculptor Władysław Czapliński, took place in Busko-Zdrój. The monument was placed on a mound on a stone base. During World War II, the Germans dismantled the monument, leveled the mound, and a hotel for the Gestapo was built in its place. Fortunately, one of the residents hid the figure of Kościuszko and it survived. In 1946, a new design for the monument was made by J. Szostakiewicz. The new monument in the shape of a rectangular column topped with six scythes was made of white sandstone. The discovered and restored statue of T. Kościuszko was placed in the center.

Siedziba gestapo i bezpieki w dawnym klasztorze norbertanek w Busku-Zdroju

Więzienie oraz jednocześnie częściowo siedziba komunistycznego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Busku-Zdroju mieściły się w Zespole Poklasztornym Norbertanek w Busku na ul. Sądowej 7 w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła farnego po wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP w Busku. W czasie II wojny światowej został zajęty przez Gestapo i wykorzystywany jako jej siedziba oraz katownia i więzienie w jednym. Od stycznia 1945 roku po wkroczeniu Sowietów przeznaczenie obiektu nie uległo zmianie. Budynek ten stał się główną siedzibą bezpieki w tym mieście. Dziś właścicielem obiektu jest Urząd Miasta. W zdecydowanej większości jest to pustostan, podczas mojej wizyty w lutym 2024 r. wyglądał na budynek zaniedbany. Jedynie niewielką część w południowym skrzydle kompleksu użytkuje sąsiadująca z obiektem parafia rzymskokatolicka (mieści się tam Biblioteka Parafialna). Kompleks ma kształt zamkniętego czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem. W kilku oknach na parterze zachowały się kraty prawdopodobnie pochodzące z okresu użytkowania obiektu przez UB.

Leszek Czarny w Busku-Zdroju

Rzeźba przedstawia postać księcia Leszka Czarnego, który w 1287 roku nadał Buskowi prawa miejskie, czyniąc je ważnym ośrodkiem w regionie. Książę został uchwycony stojąc w pełnej zbroi trzyma miecz w dłoni.

The sculpture depicts Prince Leszek the Black, who in 1287 granted Busk city rights, making it an important center in the region. The prince is captured standing in full armor, holding a sword in his hand.