Zamach na Eugena Bollongino, komendanta obozu przy ul. Skaryszewskiej

W odwecie za cierpienia Polaków w obozie przejściowym przy ul. Skaryszewskiej na warszawskiej Pradze (skąd wywożono Polaków złapanych w łapankach na przymusowe roboty) 8 czerwca 1944 roku grupa bojowa AK dokonała nieopodal (w narożniku ulic Skaryszewskiej i Targowej) udanego zamachu na komendanta (Eugena Bollongino) tego obozu. W wyniku strzelaniny, jaka nastąpiła potem, zginęło dwóch członków podziemia (Zbigniew Kryst ps. "Wilimowski" i Jerzy Wnęk ps. "Gozdawa") oraz jeden niemiecki kolejarz. Na ścianie kamienicy przy Skaryszewskiej 2 od strony ulicy Targowej została odsłonięta pamiątkowa tablica upamiętniająca akcje żołnierzy Kedywu II Obwodu AK "Żywiciel".

In revenge for the suffering of Poles in the transit camp at Skaryszewska Street in Warsaw's Praga district (from where Poles caught in roundups were taken to forced labor), on June 8, 1944, a Home Army combat group carried out a successful assassination attempt on the commandant (Eugen Bollongino) of this camp nearby (at the corner of Skaryszewska and Targowa Streets). As a result of the shooting that followed, two members of the underground (Zbigniew Kryst, pseudonym "Wilimowski" and Jerzy Wnęk, pseudonym "Gozdawa") and one German railwayman were killed. A commemorative plaque commemorating the actions of soldiers of Kedyw II District of the Home Army "Żywiciel" was unveiled on the wall of the tenement house at Skaryszewska 2 from the side of Targowa Street.

Als Rache für das Leid der Polen im Durchgangslager an der ul. Skaryszewska im Warschauer Stadtteil Praga (von wo aus bei Razzien erwischte Polen zur Zwangsarbeit transportiert wurden) Am 8. Juni 1944 führte eine Kampfgruppe der Heimatarmee einen erfolgreichen Angriff auf den Kommandanten (Eugen Bollongino) dieses Lagers in der Nähe (an der Ecke von) durch Skaryszewska- und Targowa-Straße). Bei der anschließenden Schießerei kamen zwei Untergrundkämpfer (Zbigniew Kryst alias „Wilimowski“ und Jerzy Wnęk alias „Gozdawa“) sowie ein deutscher Eisenbahner ums Leben. An der Wand des Mietshauses in der Skaryszewska-Straße 2 von der Targowa-Straße aus wurde eine Gedenktafel enthüllt, die an die Aktionen der Kedyw-Soldaten des 2. Bezirks der Heimatarmee „Żywiciel“ erinnert.

Pomnik marszałka Stanisława Małachowskiego w katedrze Warszawskiej

W bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie znajduje się klasycystyczny pomnik ku czci marszałka Sejmu Czteroletniego Stanisława Małachowskiego. Został wzniesiony w 1830 przez Henryka Marconiego. Wykonany w Rzymie według rysunku Bertela Thorvaldsena. Ufundowany przez rodzinę, kosztował ponad 100 000 złotych polskich. Został zaprojektowany z myślą postawienia w kościele św. Krzyża, gdzie pochowany jest Stanisław Małachowski, jednak z powodu swych rozmiarów i braku odpowiedniego miejsca umieszczony został w katedrze.

Na podstawie umieszczona jest statua Stanisława Małachowskiego w rzymskiej todze senatorskiej, trzymającego w prawej ręce kartę konstytucyjną, w lewej laskę marszałkowską. 

U podnóża pomnika dwie postacie: niewiasta płacząca, wyobrażająca Ojczyznę, oparta na tarczy z herbem Polski i Litwy oraz rycerz w ubiorze rzymskim, trzymający znak batalionowy wojsk Księstwa Warszawskiego w postaci piki z osadzonym na niej złocistym orłem i tabliczką z napisem: „WOY.-POL.” (Woysko Polskie).

In the Archcathedral Basilica of St John the Baptist in Warsaw, there is a classicist monument to the Marshal of the Four-Year Sejm, Stanisław Małachowski. It was erected in 1830 by Henryk Marconi. Made in Rome according to a drawing by Bertel Thorvaldsen. Funded by the family, it cost over 100,000 Polish zloty. It was designed to be placed in the Church of the Holy Cross, where Stanisław Małachowski is buried, but due to its size and the lack of a suitable place, it was placed in the cathedral.

The base features a statue of Stanisław Małachowski in a Roman senatorial toga, holding a constitutional charter in his right hand and a marshal's staff in his left. At the foot of the monument two figures: a weeping woman, representing the Homeland, leaning on a shield with the coats of arms of Poland and Lithuania, and a knight in Roman dress, holding the battalion insignia of the troops of the Duchy of Warsaw in the form of a spade with a golden eagle perched on it and a tablet with the inscription: ‘WOY.-POL.’ (Polish Army).

In der Erzkathedrale St. Johannes der Täufer in Warschau befindet sich ein klassizistisches Denkmal für den Marschall des Vierjährigen Sejm, Stanisław Małachowski. Es wurde 1830 von Henryk Marconi errichtet. Es wurde in Rom nach einer Zeichnung von Bertel Thorvaldsen angefertigt. Das Werk wurde von der Familie finanziert und kostete mehr als 100 000 polnische Zloty. Ursprünglich sollte es in der Heilig-Kreuz-Kirche aufgestellt werden, in der Stanisław Małachowski begraben ist, aber aufgrund seiner Größe und des Mangels an einem geeigneten Standort wurde es in der Kathedrale aufgestellt.

Der Sockel trägt eine Statue von Stanisław Małachowski in einer römischen Senatorentoga, der in der rechten Hand eine Verfassungsurkunde und in der linken Hand einen Marschallstab hält. Am Fuß des Denkmals befinden sich zwei Figuren: eine weinende Frau, die das Vaterland repräsentiert und sich auf einen Schild mit den Wappen Polens und Litauens stützt, und ein Ritter in römischer Kleidung, der das Bataillonsabzeichen der Truppen des Herzogtums Warschau in Form eines Spatens mit einem goldenen Adler darauf und einer Tafel mit der Aufschrift: „WOY.-POL.“ (Polnische Armee).

Obrócony pałac Lubomirskich w Warszawie

 

Pierwotnie pałac Radziwiłłów powstały przed 1712 r. był barokową siedmioosiową budowlą z fasadą od strony ulicy Ptasiej. Od około 1750 roku jego właścicielami pałacu stali się Lubomirscy. W 1760 r. od strony zachodniej dobudowano siedmioosiowy rokokowy człon. Autorem projektu rozbudowy był Jakub Fontana. W latach 1790-93 pałac uzyskał klasycystyczną formę fasady z imponującą kolumnadą według projektu Jakuba Hempla. W latach 90. XVIII wieku w pałacu mieszkała m.in. Rozalia Lubomirska, żona Aleksandra Lubomirskiego, jedyna Polka ścięta na gilotynie w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Po 1804 r. pałac często zmieniał właścicieli stając się ostatecznie kamienicą czynszową. Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku pałac został uszkodzony.

W związku z budową osiedla mieszkaniowego w okolicy placu Żelaznej Bramy w Warszawie przesunięto w 1970 r. zabytkowy pałac Lubomirskich, położony przy tym placu, w celu architektonicznego zamknięcia tzw. Osi Saskiej - historycznej osi urbanistycznej  przebiegającej przez Ogród Saski. Budynek przesunięto przez obrót o 78°  wokół osi. Budynek  przesuwano  bardzo powoli, w ciągu 49 dni, od 30 marca po 18 maja 1970 r. Przed pałacem zostały ustawione rzeźby lwów stojące przed wojną przed Ministerstwem Spraw Wojskowych przy ówczesnej 6-ego Sierpnia.

Originally the Radziwiłł palace, built before 1712, was a baroque seven-axis building with a façade facing Ptasia Street. From around 1750 the Lubomirski family became the owners of the palace. In 1760, a seven-axis rococo section was added on the west side. The author of the extension was Jakub Fontana. In 1790-93 the palace gained a classicist form of the façade with an impressive colonnade designed by Jakub Hempel. In the 1790s, the palace was home to, among others, Rozalia Lubomirska, wife of Aleksander Lubomirski, the only Polish woman to be guillotined during the Great French Revolution. After 1804, the palace frequently changed owners, eventually becoming a tenement house. During the defence of Warsaw in September 1939, the palace was damaged.

In connection with the construction of a housing estate in the vicinity of Żelazna Brama Square in Warsaw, the historic Lubomirski Palace, located on this square, was moved in 1970 in order to architecturally close the so-called Saxon Axis - the historical urban axis running through the Saski Garden. The building was moved by rotating 78° around the axis. The building was moved very slowly, over a period of 49 days, from 30 March to 18 May 1970. In front of the palace, the sculptures of lions that had stood before the war in front of the Ministry of Military Affairs at what was then 6 Sierpnia Street were placed.

Ursprünglich war der Radziwiłł-Palast, der vor 1712 erbaut wurde, ein siebenachsiges Barockgebäude mit einer Fassade zur Ptasia-Straße. Ab etwa 1750 wurde die Familie Lubomirski Eigentümer des Palastes. Im Jahr 1760 wurde an der Westseite ein siebenachsiger Rokokobau angebaut. Der Autor der Erweiterung war Jakub Fontana. In den Jahren 1790-93 erhielt der Palast eine klassizistische Form der Fassade mit einer beeindruckenden Kolonnade, die von Jakub Hempel entworfen wurde. In den 1790er Jahren wohnte im Palast Rozalia Lubomirska, die Ehefrau von Aleksander Lubomirski, der als einzige Polin während der Großen Französischen Revolution guillotiniert wurde. Nach 1804 wechselte der Palast häufig den Besitzer und wurde schließlich zu einem Mietshaus. Während der Verteidigung Warschaus im September 1939 wurde der Palast beschädigt.

Im Zusammenhang mit dem Bau einer Wohnsiedlung in der Nähe des Żelazna-Brama-Platzes in Warschau wurde der historische Lubomirski-Palast 1970 an diesen Platz versetzt, um die so genannte Sächsische Achse - die historische Stadtachse, die durch den Saski-Garten verläuft - architektonisch zu schließen. Das Gebäude wurde um 78° um die Achse gedreht. Vom 30. März bis zum 18. Mai 1970 wurde das Gebäude in 49 Tagen sehr langsam verschoben, und vor dem Palast wurden die Löwenskulpturen aufgestellt, die vor dem Krieg vor dem Ministerium für militärische Angelegenheiten in der damaligen Sierpnia-Straße 6 gestanden hatten.

Mur Pamięci

 

Centralnym elementem Parku Wolności w Muzeum Powstania Warszawskiego jest Mur Pamięci o długości 156 m, na których granitowych płytach wyryto ponad 11 tysięcy nazwisk żołnierzy powstania poległych w powstaniu. Lista ta jest nieustannie uzupełniana.

W centralnej części Muru zawieszono ważący 230 kg dzwon „Monter”, poświęcony Antoniemu Chruścielowi – dowódcy powstania warszawskiego. Dzwon bije 1 sierpnia o godzinie „W”, czyli o 17.00 – godzinie wybuchu powstania warszawskiego.

Zentrales Element des Freiheitsparks am Museum des Warschauer Aufstands ist die 156 m lange Gedenkmauer, auf deren Granitplatten über 11.000 Namen der im Aufstand gefallenen Aufstandssoldaten eingraviert sind. Diese Liste wird laufend ergänzt. Im mittleren Teil der Mauer wurde eine 230 Kilogramm schwere „Monter“-Glocke aufgehängt, die Antoni Chruściel, dem Kommandanten des Warschauer Aufstands, gewidmet war. Die Glocke läutet am 1. August zur „W“-Stunde, also um 17.00 Uhr – der Stunde des Ausbruchs des Warschauer Aufstands.

The central element of the Freedom Park at the Warsaw Uprising Museum is the 156 m long Memorial Wall, on whose granite slabs over 11,000 names of the uprising soldiers who died in the uprising are engraved. This list is constantly being supplemented. In the central part of the Wall, a 230-kilogram “Monter” bell, dedicated to Antoni Chruściel, the commander of the Warsaw Uprising, was hung. The bell rings on August 1 at the "W" hour, i.e. at 17.00 - the hour of the outbreak of the Warsaw Uprising.

Kamienica, gdzie urodził się ks. I. Skorupka

W kamienicy przy ul. Ciepłej 3 w Warszawie (znajdującej się w pobliżu stacji metra rondo ONZ) w 1893 urodził się w niej późniejszy duchowny rzymskokatolicki Ignacy Skorupka – ksiądz, kapelan wojskowy poległy w bitwie pod Ossowem w 1920.

In a tenement house at ul. Ciepła 3 in Warsaw (located near the Rondo ONZ metro station) in 1893, the later Roman Catholic priest Ignacy Skorupka was born there - a priest, a military chaplain who died in the Battle of Ossów in 1920.

In einem Mietshaus in der ul. Ciepła 3 in Warschau (in der Nähe der U-Bahnstation Rondo ONZ) wurde dort 1893 der spätere römisch-katholische Priester Ignacy Skorupka geboren - ein Priester, ein Militärgeistlicher, der 1920 in der Schlacht von Ossów starb.

Stracenie członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym

Romuald Traugutt, ostatni dyktator powstania styczniowego, został aresztowany przez rosyjską policję w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 o 2 nad ranem w swojej warszawskiej kwaterze, wydany przez Artura Goldmana. Początkowo przetrzymywany był na Pawiaku, a później więziono go w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Próbowano wydobyć z niego informacje dotyczące dowództwa powstania, jednak Traugutt nie wydał nikogo. 

19 lipca Traugutt został zdegradowany i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie w okolicy Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 w obecnym Parku Traugutta koło Fortu Legionów o 10 rano. Wraz z nim stracono członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym: Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego. 

Ostatnim gestem przed śmiercią Traugutta było ucałowanie krzyża, podczas gdy zebrany trzydziestotysięczny tłum śpiewał pieśń Święty Boże, święty mocny. Po chwili śpiew zagłuszyła rosyjska orkiestra wojskowa grająca walca „Na sopkach Mandżurii". Zgodnie z carskim zwyczajem wisieli na szubienicy do wieczora. Straceńców pogrzebano pod osłoną nocy.

Pierwszy krzyż i istniejący do dziś pamiątkowy głaz ustawiono tutaj już w 1916 r. Cztery lata później – o czym informuje napis na drugim kamieniu – pochowano tu pięć znalezionych w pobliżu czaszek, choć nie ma pewności czy należą one do straconych członków rządu. W II RP postać Romualda Traugutta otaczana była kultem, a jego śmierć porównywano do męki Chrystusa. 

Romuald Traugutt, the last dictator of the January Uprising, was arrested by the Russian police on the night of April 10/11, 1864 at 2 am in his Warsaw headquarters, released by Artur Goldman. Initially, he was held in Pawiak, and later he was imprisoned in the 10th Pavilion of the Warsaw Citadel. Attempts were made to extract information from him regarding the command of the uprising, but Traugutt did not give up anyone.

On July 19, Traugutt was demoted and sentenced to death. The sentence was carried out by hanging in the vicinity of the Warsaw Citadel on August 5, 1864 in what is now Traugutt Park near the Legions Fort at 10 am. Together with him, members of the National Government in the January Uprising were executed: Rafał Krajewski, Józef Toczyski, Roman Żuliński and Jan Jeziorański.

The last gesture before Traugutt's death was kissing the cross, while the gathered crowd of thirty thousand people sang the song Holy God, Holy Strong. After a while, the singing was drowned out by a Russian military band playing the waltz "On the Sopkach of Manchuria." In accordance with the tsar's custom, they hung on the gallows until evening. The lost were buried under the cover of night.

The first cross and the commemorative stone, which still exists today, were placed here in 1916. Four years later, as indicated by the inscription on the second stone, five skulls found nearby were buried here, although it is not certain whether they belong to executed members of the government. In the Second Republic of Poland, the figure of Romuald Traugutt was worshiped, and his death was compared to the Passion of Christ.

Romuald Traugutt, der letzte Diktator des Januaraufstands, wurde in der Nacht vom 10. auf den 11. April 1864 um 2 Uhr morgens in seinem Warschauer Hauptquartier von der russischen Polizei festgenommen. Zunächst wurde er in Pawiak festgehalten, später wurde er im 10. Pavillon der Warschauer Zitadelle inhaftiert. Es wurde versucht, ihm Informationen über die Führung des Aufstands zu entlocken, aber Traugutt gab niemanden auf.

Am 19. Juli wurde Traugutt degradiert und zum Tode verurteilt. Das Urteil wurde durch Erhängen in der Nähe der Warschauer Zitadelle am 5. August 1864 im heutigen Trauguttpark in der Nähe des Legionsforts um 10 Uhr vollstreckt. Zusammen mit ihm wurden im Januaraufstand Mitglieder der Nationalregierung hingerichtet: Rafał Krajewski, Józef Toczyski, Roman Żuliński und Jan Jeziorański.

Die letzte Geste vor Traugutts Tod war das Küssen des Kreuzes, während die versammelte Menge von dreißigtausend Menschen das Lied „Heiliger Gott, heiliger Starker“ sang. Nach einer Weile wurde der Gesang von einer russischen Militärkapelle übertönt, die den Walzer „Auf der Sopkatsch der Mandschurei" spielte. Nach zaristischem Brauch hingen sie bis zum Abend am Galgen. Die Verlorenen wurden im Schutz der Nacht begraben.

1916 wurden hier das erste Kreuz und der heute noch existierende Gedenkstein aufgestellt. Vier Jahre später wurden hier, wie die Inschrift auf dem zweiten Stein verrät, fünf in der Nähe gefundene Schädel bestattet, deren Zugehörigkeit jedoch nicht sicher ist hingerichtete Regierungsmitglieder. In der Zweiten Republik Polen wurde die Figur von Romuald Traugutt verehrt und sein Tod mit der Passion Christi verglichen.

Brama Straceń w Warszawie

 

Brama Straceń to wschodnia brama Cytadeli Warszawskiej, zbudowana w latach 1833–1835 jako Wrota Iwanowskie.

W pobliżu tej bramy, od 1886 Rosjanie wykonywali egzekucje więźniów politycznych na skarpie Cytadeli od strony Wisły. Stały tam szubienice, których szczątki wmurowane w ściany bramy widoczne są jeszcze dzisiaj. Ciała straceńców były chowane bezpośrednio na stoku, a robiono to w najgłębszym ukryciu.

1 listopada 1933 uroczyście otwarto cmentarz-mauzoleum straconych tu patriotów. Ustawiono 152 krzyże i 7 macew, a na ścianach bramy powieszono 6 marmurowych tablic pamiątkowych z nazwiskami ofiar.

The Execution Gate is the eastern gate of the Warsaw Citadel, built in 1833-1835 as the Iwanów Gate.

Near this gate, from 1886, the Russians carried out executions of political prisoners on the slope of the Citadel from the Vistula side. There were gallows there, the remains of which, embedded in the walls of the gate, are still visible today. The bodies of the lost were buried directly on the slope, and this was done in the deepest hiding place.

On November 1, 1933, the cemetery-mausoleum of the patriots executed here was officially opened. 152 crosses and 7 matzevot were set up, and 6 marble commemorative plaques with the names of the victims were hung on the walls of the gate.

Das Hinrichtungstor ist das östliche Tor der Warschauer Zitadelle, das 1833-1835 als Iwanów-Tor erbaut wurde. In der Nähe dieses Tores führten die Russen ab 1886 Hinrichtungen politischer Gefangener am Hang der Zitadelle von der Weichselseite aus durch. Dort stand ein Galgen, dessen Reste, eingelassen in die Mauern des Tores, noch heute sichtbar sind. Die Leichen der Verlorenen wurden direkt am Hang bestattet, und zwar im tiefsten Versteck.

Am 1. November 1933 wurde das Friedhofs-Mausoleum der hier hingerichteten Patrioten offiziell eröffnet. 152 Kreuze und 7 Matzevot wurden aufgestellt, und an den Wänden des Tores wurden 6 Gedenktafeln aus Marmor mit den Namen der Opfer aufgehängt.

Kościół ku czci cara Aleksandra I

15 czerwca 1818 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę warszawskiego kościoła św. Aleksandra, który znajduje się na placu Trzech Krzyży. Wezwanie upamiętnia cara Aleksandra I, który wskrzesił Królestwo Polskie i nadał mu konstytucję, po wojnach napoleońskich. Car przyjechał do Warszawy po raz pierwszy 12 listopada 1815. Miasto chciało powitać go tymczasową bramą triumfalną postawioną na placu pod trzema krzyżami, a potem na jej miejscu zbudować pomnik. Jednak car w liście skierowanym do prezesa senatu nakazał zebrane na ten cel fundusze przeznaczyć na budowę kościoła.

Budowa trwała osiem lat w latach 1818-1826. Kościół został wybudowany w stylu klasycystycznym według projektu Piotra Aignera.18 czerwca 1826 świątynię poświęcił arcybiskup warszawski, prymas Królestwa Polskiego Wojciech Józef Skarszewski. Tutejsza parafia była piątą w Warszawie, a pierwszym proboszczem został ksiądz Jakub Falkowski (grzeszny Kuba – jak sam się nazywał). 

W nocy z 16 na 17 stycznia 1863, w pobliskim mieszkaniu wikariusza księdza Karola Mikoszewskiego, zebrał się Komitet Centralny Narodowy, który ustalił termin wybuchu powstania styczniowego oraz założenia do manifestu do narodu Komitet Centralny jako Tymczasowy Rząd Narodowy. 

W latach 1886-1895 kościół został przebudowany w stylu neorenesansowym przez Józefa Piusa Dziekońskiego.

Kościół został uszkodzony podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku.

5 czerwca 1943 Niemcy aresztowali w świątyni członków oddziału „Osa”-„Kosa 30”, którzy brali udział w odbywającej się tam ceremonii ślubu kolegi. Rozbicie „Osy”-„Kosy 30” było jednym z najdotkliwszych ciosów zadanych Polskiemu Państwu Podziemnemu przez niemiecki aparat bezpieczeństwa.

Świątynia została zniszczona w wyniku bombardowania przez Niemców w w czasie powstania warszawskiego (9 lub 11 września 1944 r.) i odbudowana w latach 1949–1952 w stylu klasycystycznym – przywrócono jej wygląd sprzed przebudowy w XIX wieku.

2 maja 1940 r. z Pawiaka do KL Sachsenhausen

 

2 maja 1940 roku do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen wyjechał pierwszy transport więźniów Pawiaka. Cześć ich pamięci!

Am 2. Mai 1940 fuhr der erste Transport von Pawiak-Häftlingen in das Konzentrationslager Sachsenhausen.

On May 2, 1940, the first transport of Pawiak prisoners left for the concentration camp in Sachsenhausen.

2 мая 1940 года в концлагерь Заксенхаузен отправился первый транспорт с узниками Павиака.