niedziela, 31 sierpnia 2025

Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo we wczesnośredniowiecznej Polsce


Słowianie na ziemiach polskich nie wyznawali jednej religii. Ich wierzenia, mimo wielu punktów wspólnych, różniły się bóstwami, miejscami otaczanymi czcią i sposobem sprawowania kultu. Problematyka różnorodności wierzeń na ziemiach polskich okresu wczesnego średniowiecza stała się inspiracją i głównym celem wystawy w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Wystawa zatytułowana "Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo we wczesnośredniowiecznej Polsce" była podzielona na cztery części. Można było ją zwiedzać do 6 października 2024 r. 

Pierwsza, poprzedzona wstępem ukazującym stan badań, wskazywała słowiańskie bóstwa oraz ślady dawnych rytuałów. Druga zwracała uwagę na ludzkie przeżywanie wiary, zarówno osobiste, jak i wspólnotowe. Trzecia opowiadała o postrzeganiu przez naszych przodków śmierci i ich zwyczajach pogrzebowych. Czwarta część poświęcona była pojawieniu się wiary chrześcijańskiej na ziemiach polskich.

Wystawa opowiadała o religiach Słowian nie tylko poprzez zabytki, które pochodzić będą z Wielkopolski, Śląska, Mazowsza i Pomorza. Wyobrażenie dawnych wierzeń ułatwiają także inspirowane wystawą ilustracje.



Początki Litwy (II)

 






sobota, 30 sierpnia 2025

Początki Litwy (I)

Wiedza o historii średniowiecznej Litwy u przeciętnego Polaka to najczęściej kilka faktów dotyczących Władysława Jagiełły. Tymczasem dzieje tego kraju są niezwykle barwne oraz złożone – Litwa, choć bliska nam geograficznie, rozwijała się w zupełnie innym rytmie i tempie. Wystawa czasowa w Muzeum Początków Państwa Polskiego przybliżała (do września 2024 r.) historię Litwy począwszy od wielkiej różnorodności zasiedlających ją plemion, przez okres wczesnośredniowiecznych wojen i krucjat aż po narodziny państwa. Ostatnią ważną datą jest rok 1385 – wtedy to w Krewie wielki książę litewski Jagiełło wydał akt, który zapoczątkował unię polsko-litewską. Na wystawie przedstawiono praktyki funeralne, wojskowość oraz kulturę materialną zwykłych mieszkańców oraz elit. Zaprezentowanych zostało ponad 500 zabytków, pochodzących ze zbiorów Litewskiego Muzeum Narodowego oraz Państwowego Rezerwatu Kulturowego w Kiernowie. Pokazane zostały zabytki ze skóry (obuwie, sakiewki), kości, a także biżuteria (kolie, wisiorki, pierścionki, zapinki, masywne miedziane i srebrne naszyjniki i bransolety) broń i uzbrojenie (miecze, groty włóczni i strzał oraz elementami rzędu końskiego - strzemiona, ostrogi, wędzidła) oraz przedmioty składne do grobów mężczyzn, kobiet i dzieci. Każde z powyższych kategorii wyróżniają przedmioty charakterystyczne dla poszczególnych plemion bałtyjskich. Na wystawie znajdują się także pierwsze litewskie monety.