sobota, 27 lipca 2024

Erechtejon - świątynia na ateńskim Akropolu

 

Erechtejon to świątynia zbudowana na ateńskim Akropolu, poświęcona Posejdonowi i Atenie. Świątynię wzniesiono na cześć Erechteusza, jednego z pierwszych władców ateńskich. Pierwsza świątynia została zniszczona podczas wojen perskich (480 p.n.e.), odbudowana w porządku jońskim w latach 421–406 p.n.e. W VI wieku świątynię zamieniono na kościół chrześcijański, a następnie używany był przez Turków jako harem. W XVII-XIX wieku popadł w ruinę.


Erechtejon jest szczytowym osiągnięciem architektury jońskiej w Attyce. Zadaszenie mniejszego, południowego portyku (Ganek Kor) oparto na sześciu kariatydach.



Istnieje legenda o powstaniu Erechtejonu, która jest również legendą o wybraniu obecnej nazwy miasta. Gdy Ateny jeszcze nie były rozwiniętym miastem, Posejdon i Atena toczyli spór, kto będzie opiekunem miasta. Problem mieli rozstrzygnąć mieszkańcy, którzy mieli zadecydować, czyj dar był cenniejszy. Posejdon uderzył swoim trójzębem w skałę, z której wytrysnęło słone źródło, Atena podarowała oliwkę, którą mieszkańcy uznali za cenniejszy dar niż woda. Tam, gdzie stoczył się ten spór, postawiono świątynię, czyli Erechtejon na uczczenie tamtego wydarzenia.






czwartek, 25 lipca 2024

Rzymski akwedukt Kamares w Chalkidzie


Kolejny ważny zabytek Chalkidy (Grecja) to rzymski akwedukt, zwany Łukami, który znajduje się przy północnym wyjeździe z Chalkidy. Był to projekt przesyłu wody dla zaopatrzenia miasta w wodę, zbudowany przez Rzymian. Zachowany jest w doskonałym stanie. Przetrwały nienaruszone łuki i trzy kolumny bez łuków. Wydaje się, że dzieło to zostało realizowane w dwóch okresach, najpierw przez Rzymian, a następnie przez Wenecjan, a zostało naprawione przez Turków. W miejscowości Doko zachowało się osiem innych zniszczonych łuków wzdłuż drogi Chalkida – Beam, która jest częścią tego samego akweduktu. Na obszarze Kamares istniała osada z epoki kamiennej, klasycznej i rzymskiej. Znaleziono starożytną świątynię oraz wiele chrześcijańskich grobowców i świątynię.


Another important monument of Chalkida (Greece) is the Roman aqueduct, called the Arches, which is located at the northern exit from Chalkida. It was a water transmission project to supply the city with water, built by the Romans. It is preserved in excellent condition. The intact arches and three columns without arches survived. This work appears to have been carried out in two periods, first by the Romans and then by the Venetians, and was repaired by the Turks. In the town of Doko, eight other ruined arches have been preserved along the Chalkida-Beam road, which is part of the same aqueduct. There was a Stone Age, Classical and Roman settlement in the Kamares area. An ancient temple and many Christian tombs and a temple were found.

Ein weiteres wichtiges Denkmal von Chalkida (Griechenland) ist das römische Aquädukt namens Arches, das sich am nördlichen Ausgang von Chalkida befindet. Es handelte sich um ein von den Römern errichtetes Wasserleitungsprojekt zur Wasserversorgung der Stadt. Es ist in ausgezeichnetem Zustand erhalten. Erhalten blieben die intakten Bögen und drei Säulen ohne Bögen. Diese Arbeiten wurden offenbar in zwei Perioden durchgeführt, zunächst von den Römern und dann von den Venezianern, und von den Türken repariert. In der Stadt Doko sind entlang der Straße Chalkida-Beam, die Teil desselben Aquädukts ist, acht weitere zerstörte Bögen erhalten geblieben. In der Gegend von Kamares gab es eine steinzeitliche, klassische und römische Siedlung. Es wurden ein alter Tempel sowie viele christliche Gräber und ein Tempel gefunden.




wtorek, 23 lipca 2024

Meczet Emir Zade w Chalkidzie


Meczet Emira Zade’a (dosł. „Meczet syna emira”) to historyczny meczet z czasów osmańskich w mieście Chalkida na wyspie Eubea w Grecji. Został zbudowany przez Turków wkrótce po upadku Eubei w XV wieku i był jednym z trzech meczetów w obrębie otoczonego murami miasta. Po greckiej wojnie o niepodległość w 1821 r. i wyzwoleniu Chalkidy od Turków osmańskich, został przekształcony w koszary. W 1937 roku został uznany za zabytek historyczny, a dziś mieści część średniowiecznych zbiorów archeologicznych z Chalkis.

Meczet Emira Zade'a posiada prosty styl architektoniczny meczetu z jedną kopułą, podobnie jak większość w Grecji i pozostałych krajach Bałkanów. Oprócz utraconego portyku i minaretu meczet przetrwał w prawie nienaruszonym stanie. Składa się z prostokątnego pomieszczenia nakrytego kopułą, która jest półkulista wewnątrz i ośmiokątna na zewnątrz, wsparta na czterech półstożkowych kopułach. Na marmurowych płytach framugi wejściowej widnieją napisy w języku arabskim, które brzmią: „Wejdź tu w pokoju i będziesz nieśmiertelny w imię wszechmiłosiernego Boga”.

Wewnątrz w ścianie wschodniej umieszczono niszę mihrabu, gdzie do dziś zachowały się ślady koloru i pierwotnego wystroju. Łuk wieńczą dwie kolejne marmurowe tablice z wyrytymi fragmentami Koranu w języku arabskim. 

Meczet Emira Zade'a jest szczególnie interesujący ze względu na jego związek z architekturą bizantyjską, na którą wyraźnie wpływał, a także jego integrację ze średniowiecznymi osadami greckimi.

Zachowała się także fontanna na dziedzińcu, nosząca inskrypcje i ozdobiona misternie wytłoczonymi dziełami sztuki arabskiej, zbudowana w 1655 roku. 

Wokół meczetu rozmieszczonych jest kilka fragmentów starożytnych kolumn i kapiteli. 

The Emir Zade Mosque (lit. 'Mosque of the Emir’s son') is a historical Ottoman-era mosque in the town of Chalcis, on the island of Euboea, Greece. The mosque was built shortly after the fall of Euboea to the Ottomans in the 15th century, and it was one of the three mosques within the walled city. Following the Greek War of Independence in 1821 and the liberation of Chalcis from the Ottoman Turks, it was converted into a barracks. In 1937 it was declared a historical monument, and today it houses part of the medieval archaeological collection of Chalcis. The Emir Zade Mosque is of a simple architectural style of single-dome mosque, like most in Greece and the rest of the Balkans. Aside from the lost portico and minaret, the mosque survives almost intact. It consists of a rectangular room covered by a dome which is hemispherical inside and octagonal outside, resting on four semi-conical domes. The marble slabs of the entrance frame have inscriptions in Arabic, which read “enter here in peace and will be immortal in the name of all-merciful God.” Inside, the niche of the mihrab was placed in the east wall, where traces of colour and the original décor still remain. Two more marble plaques inscribed with excerpts from the Quran in Arabic crown the arch. Preserved is also the fountain in the yard, bearing inscriptions and decorated with elaborately embossed Arabic art, built in 1655. Scattered around the mosque are several fragments of ancient columns and capitals. The Emir Zade mosque is of particular interest due to its relationship with Byzantine architecture, by which it was clearly influenced, as well as its integration into the medieval Greek settlements. 

Die Emir-Zade-Moschee (wörtlich „Moschee des Sohnes des Emirs“) ist eine historische Moschee aus der osmanischen Zeit in der Stadt Chalkida auf der griechischen Insel Euböa. Die Moschee wurde kurz nach dem Fall Euböas an die Osmanen im 15. Jahrhundert erbaut und war eine der drei Moscheen innerhalb der ummauerten Stadt. Nach dem griechischen Unabhängigkeitskrieg 1821 und der Befreiung Chalkidas von den osmanischen Türken wurde sie in eine Kaserne umgewandelt. 1937 wurde sie zum historischen Denkmal erklärt und beherbergt heute einen Teil der mittelalterlichen archäologischen Sammlung von Chalkida. 

Die Emir-Zade-Moschee ist eine Moschee mit einer einfachen Kuppel, wie die meisten in Griechenland und dem Rest des Balkans. Abgesehen vom verlorenen Portikus und Minarett ist die Moschee fast unversehrt erhalten. Sie besteht aus einem rechteckigen Raum, der von einer Kuppel bedeckt ist, die innen halbkugelförmig und außen achteckig ist und auf vier halbkegelförmigen Kuppeln ruht. Die Marmorplatten des Eingangsrahmens tragen arabische Inschriften, die lauten: „Treten Sie in Frieden ein und werden Sie im Namen des allbarmherzigen Gottes unsterblich sein.“ Im Inneren wurde die Nische des Mihrab in die Ostwand eingebaut, wo noch Farbspuren und das ursprüngliche Dekor erhalten sind. Zwei weitere Marmortafeln mit Auszügen aus dem Koran in arabischer Sprache krönen den Bogen. Erhalten ist auch der Brunnen im Hof, der Inschriften trägt und mit aufwendig geprägter arabischer Kunst verziert ist und 1655 erbaut wurde. Überall in der Moschee sind mehrere Fragmente antiker Säulen und Kapitelle verstreut. Die Emir-Zade-Moschee ist aufgrund ihrer Verbindung zur byzantinischen Architektur, von der sie eindeutig beeinflusst wurde, sowie ihrer Integration in die mittelalterlichen griechischen Siedlungen von besonderem Interesse.





piątek, 19 lipca 2024

Ostatni władca Bizancjum Konstantyn XI Paleolog


Na placu Mitropoleos przed katedrą prawosławną w Atenach znajduje się pomnik Konstantyna XI Paleologa, ostatniego władcy Bizancjum. Zginął 29 maja 1453 r. w obronie Bizancjum i chrześcijaństwa podczas oblężenia Konstantynopola przez Turków. Według wielu relacji Konstantyn XI miał umrzeć jak zwykły żołnierz, zdejmując jeszcze przed szturmem wszystkie insygnia. Dzięki swej postawie w czasie obrony Cesarstwa przeszedł do historii jako odważny władca, który nie poddaje się niepowodzeniom i walczy z przeciwnościami losu. Niektóre kościoły prawosławne uznają ostatniego cesarza bizantyńskiego za świętego, choć oficjalnej kanonizacji nigdy nie przeprowadzono.

In Mitropoleos Square in front of the Orthodox Cathedral in Athens there is a monument to Constantine XI Palaiologos, the last ruler of Byzantium. He died on May 29, 1453, defending Byzantium and Christianity during the siege of Constantinople by the Turks. According to many accounts, Constantine XI died like an ordinary soldier, removing all his insignia before the assault. Thanks to his attitude during the defense of the Empire, he went down in history as a brave ruler who did not give in to failures and fought against adversities. Some Orthodox churches recognize the last Byzantine emperor as a saint, although official canonization has never been carried out.

Auf dem Mitropoleos-Platz vor der orthodoxen Kathedrale in Athen steht ein Denkmal für Konstantin XI. Palaiologos, den letzten Herrscher von Byzanz. Er starb am 29. Mai 1453, als er Byzanz und das Christentum während der Belagerung von Konstantinopel durch die Türken verteidigte. Vielen Berichten zufolge starb Konstantin XI. wie ein gewöhnlicher Soldat und nahm vor dem Angriff alle seine Abzeichen ab. Dank seiner Haltung bei der Verteidigung des Imperiums ging er als tapferer Herrscher in die Geschichte ein, der sich Misserfolgen nicht beugte und gegen Widrigkeiten kämpfte. Einige orthodoxe Kirchen erkennen den letzten byzantinischen Kaiser als Heiligen an, obwohl es nie zu einer offiziellen Heiligsprechung kam.

czwartek, 18 lipca 2024

Odeon Heroda Attyka w Atenach


Odeon Heroda Attyka to starożytny teatr położony u podnóża Akropolu w Atenach. Teatr został założony przez rzymskiego senatora Heroda Attyka, który podarował go swojemu rodzinnemu miastu w 161 roku i poświęcił go pamięci swojej żony Regilli. W przeciwieństwie do sąsiedniego, większego Teatru Dionizosa, który zachował się jako ruina, Odeon jest teatrem o wystroju rzymskim, a nie greckim. Składał się z budynku centralnego i dwóch skrzydeł bocznych. Zawiera liczne łukowe nisze, a ściany zostały wyłożone marmurem i ozdobione licznymi posągami. 

Widownię przykrywała największa znana dotychczas w starożytności konstrukcja dachowa, która osiągała szerokość w świetle prawie 50 m.  Stromo wznoszące się rzędy marmurowych siedzeń tworzą półkole i mogą pomieścić 5000 widzów. Niestety germańskie plemię Heruli splądrowało teatr w 267 roku, a także zniszczyło dach, którego nie odbudowano. Od lat trzydziestych XX wieku ponownie regularnie wykorzystywano go do organizacji występów i wydarzeń kulturalnych. Tu występowała m.in Maria Callas, Placido Domingo czy Luciano Pavarotti.



Das Odeon des Herodes Atticus ist ein antikes Theater am Fuße der Akropolis in Athen. Das Theater wurde vom römischen Senator Herodes Atticus gegründet, der es 161 seiner Heimatstadt schenkte und es dem Andenken seiner Frau Regilla widmete. Im Gegensatz zum benachbarten, größeren Dionysostheater, das als Ruine erhalten geblieben ist, handelt es sich beim Odeon um ein Theater mit römischer und nicht griechischer Dekoration. Es bestand aus einem Mittelbau und zwei Seitenflügeln. Es enthält zahlreiche gewölbte Nischen, die Wände sind mit Marmor verkleidet und mit zahlreichen Statuen geschmückt. Der Zuschauerraum wurde mit der größten bisher in der Antike bekannten Dachkonstruktion überdacht, mit einer lichten Breite von fast 50 m. Steil ansteigende Sitzreihen aus Marmor bilden einen Halbkreis und bieten Platz für 5.000 Zuschauer. Leider plünderte der germanische Stamm Heruli im Jahr 267 das Theater und zerstörte auch das Dach, das nicht wieder aufgebaut wurde. Ab den 1930er Jahren wurde es wieder regelmäßig für Aufführungen und kulturelle Veranstaltungen genutzt. Hier traten unter anderem Maria Callas, Placido Domingo und Luciano Pavarotti auf.



The Odeon of Herodes Atticus is an ancient theater located at the foot of the Acropolis in Athens. The theater was founded by the Roman senator Herodes Atticus, who donated it to his hometown in 161 and dedicated it to the memory of his wife Regilla. Unlike the neighboring, larger Theater of Dionysus, which has been preserved as a ruin, the Odeon is a theater with Roman, not Greek, decoration. It consisted of a central building and two side wings. It contains numerous arched niches, and the walls are lined with marble and decorated with numerous statues. The auditorium was covered with the largest roof structure known so far in antiquity, with a clear width of almost 50 m. Steeply rising rows of marble seats form a semicircle and can accommodate 5,000 spectators. Unfortunately, the Germanic tribe Heruli plundered the theater in 267 and also destroyed the roof, which was never rebuilt. From the 1930s it was again used regularly to host performances and cultural events. Maria Callas, Placido Domingo and Luciano Pavarotti performed here, among others.







środa, 17 lipca 2024

Mała katedra w Atenach, czyli kościółek Panagia Gorgoepikoos


Panagia Gorgoepikoos to malutka, XII-wieczna prawosławna świątynia, a w zasadzie kaplica, stojąca w bezpośrednim sąsiedztwie katedry ateńskiej. Uważana jest za najpiękniejszy kościółek w całych Atenach. Nazywana jest także Mikri Mitropoli, czyli mała katedra, bowiem kościół służył dawniej jako prywatna kaplica arcybiskupa (metropolity) Aten.

Pochodzi on z czasów bizantyjskich. Powstał na miejscu starszej, pogańskiej świątyni z VII wieku, wzniesionej na polecenie cesarzowej Ejlejtyi (w mitologii greckiej Eileithyia była boginią porodu i połogu). Lokalna tradycja postrzega budowę kościoła w XII w. jako darowiznę od cesarzowej Ireny, która urodziła się w Atenach.

Zamiast z cegieł (jak to miało miejsce w większości bizantyjskich kościołów), ta została w całości zbudowana z marmuru. Cechą szczególną tego kościoła jest około 90 płaskorzeźb z różnych epok, które czynią fasadę swego rodzaju skansenem starożytnej i bizantyjskiej rzeźby architektonicznej. Antyczne płaskorzeźby przedstawiają m.in. zwierzęta, postaci ze starożytności i z czasów bizantyjskich.

Świątynia posiada dwoje patronów. Jest to Paanagia Gorgoepikoos (czyli Matka Boża) i św. Eleuteriusz męczennik. Pierwotnie kościół był poświęcony Matce Bożej „szybkosłyszącej” (gorgoepikoos) Matce Bożej. Ta nazwa nawiązuje do ikony uznawanej za cudowną, stanowiąca najcenniejszy skarb kościoła.

Po greckiej wojnie o niepodległość kościół Panagia Gorgoepikoos przez dwie dekady w ogóle nie był używany, a w 1841 roku został przekształcony w bibliotekę, poprzedniczkę dzisiejszej Biblioteki Narodowej. Umieszczono tu także niewielki zbiór inskrypcji. W 1868 roku budynek kościoła został ponownie poświęcony Chrystusowi Odkupicielowi, ale imię to nie przyjęło się i po krótkim czasie zostało zastąpione popularną nazwą Ágios Eleftherios.

Kościół Panagia Gorgoepikoos to kościół z ośmiokątną kopułą krzyżową (7,6 m × 12,2 m). Posiada przedsionek (narthex) od zachodu i trzy apsydy od wschodu, przy czym środkowa apsyda jest większa.

Zbudowany jest niemal w całości z materiałów budowlanych pochodzących ze starszej zabudowy, m.in. białego marmuru Pentelic i niebieskawego marmuru Hymettos, porowatego wapienia i cegły.

Z fresków, którymi niegdyś malowano całą świątynię, zachowało się jedynie przedstawienie Matki Boskiej w absydzie (XIII/XIV w.).